Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Użytkowanie wieczyste: do kiedy uiścić opłatę przekształceniową, a do kiedy opłatę roczną?

Przemysław Zańko-Gulczyński
Przemysław Zańko-Gulczyński
Choć zaświadczenia o przekształceniu użytkowania wieczystego we własność miały dotrzeć do wszystkich do końca 2019 r., wiele osób wciąż ich nie otrzymało.
Choć zaświadczenia o przekształceniu użytkowania wieczystego we własność miały dotrzeć do wszystkich do końca 2019 r., wiele osób wciąż ich nie otrzymało. Łukasz Gdak / PPG / ZDJĘCIE ILUSTRACYJNE
Przekształcenie użytkowania wieczystego we własność wywołało wiele wątpliwości związanych z opłatami. Wyjaśniamy najważniejsze kwestie.

Użytkowanie wieczyste gruntów pod budynkami przekształciło się we własność z dniem 1 stycznia 2019 r., jednak cały proces wciąż się nie zakończył. Część osób nadal nie otrzymała swojego zaświadczenia i nie wie, co w tej sytuacji zrobić. Kto i do kiedy musi wnieść opłatę roczną za użytkowanie wieczyste, a kto opłatę przekształceniową?

Użytkowanie wieczyste a uwłaszczenie. Proces wciąż trwa

Przypomnijmy, że przekształcenie użytkowania wieczystego we własność miało się zakończyć jeszcze w 2019 r. Każda osoba objęta uwłaszczeniem powinna była otrzymać zaświadczenie potwierdzające ten fakt wraz z informacją o opłatach. Osoby, które dokument dostały, nie muszą już płacić za użytkowanie wieczyste – opłata roczna została zamieniona na opłatę przekształceniową, którą można wnieść w 20 rocznych ratach lub od razu w całości. W tym drugim przypadku płaci się dużo mniej dzięki bonifikacie, która w zależności od gminy wynosi od 60 do nawet 99,99 proc.

Niestety, wiele osób wciąż czeka na swoje zaświadczenia. Proces ich wystawiania, i tak powolny, zahamowała bowiem pandemia. Największe zaległości mają duże miasta, m.in. Warszawa, Katowice i Kraków. Urzędnicy odbierają setki telefonów z pytaniami, co robić w przypadku braku dokumentu i czy przepada wówczas szansa na bonifikatę. Przy okazji wyszły też na jaw różne absurdy wynikające z dziur w prawie dotyczącym uwłaszczenia. „Rzeczpospolita” podaje przykład małżeństwa, które nadal musi płacić za użytkowanie wieczyste, bo fragmentu działki przekształcenie nie objęło:

– (…) Właściciel mieszkania uwłaszczył się na fragmencie drogi, która przebiega przez działkę, na której stoi jego blok, a gdy ta sama droga przebiega następnie przez pustą działkę, to już do przekształcenia nie doszło – czytamy w gazecie.

Użytkowanie wieczyste – kto i do kiedy musi uiścić opłatę roczną?

Przekształcenie użytkowania wieczystego we własność nie objęło wszystkich działek w Polsce. Uwłaszczenie nie objęło np. gruntów pod budynkami wielorodzinnymi, w których więcej niż połowę lokali stanowią lokale inne niż mieszkalne (np. usługowe). Oznacza to, że wciąż będą osoby, które muszą tak jak dotychczas płacić opłatę roczną za użytkowanie wieczyste. W której grupie się znajdujemy? Można to sprawdzić na dwa sposoby:

  • jeśli otrzymaliśmy zaświadczenie o przekształceniu, opłata roczna już nas nie obowiązuje (zastąpiła ją opłata przekształceniowa, o której piszemy niżej);
  • jeśli nie otrzymaliśmy zaświadczenia, należy zwrócić się z pytaniem do lokalnego urzędu albo innej instytucji, do której wcześniej wnosiliśmy opłatę za użytkowanie wieczyste.

Dodatkowo część miast, np. Warszawa, umożliwia sprawdzenie tej kwestii online, na stronie urzędu miasta.

Jeśli należymy do osób, których opłata roczna za użytkowanie wieczyste wciąż dotyczy, trzeba zapamiętać datę 31 stycznia 2021 r. Do tego dnia należy wnieść opłatę roczną za rok 2020 – została ona przesunięta w związku z pandemią.

Czy trzeba zapłacić opłatę roczną za użytkowanie wieczyste, jeśli objęło nas uwłaszczenie, ale jeszcze nie otrzymaliśmy zaświadczenia? Niestety, z przepisów nie wynika to jasno. W takiej sytuacji należy zwrócić się z pytaniami do swojego urzędu.

Jeśli ktoś z rozpędu zapłacił już za użytkowanie wieczyste, a teraz się dowiedział, że zrobił to niepotrzebnie, nic nie traci. Jak informuje rząd na stronie gov.pl:

– (…) każda wniesiona opłata roczna za użytkowanie wieczyste za grunt, którego przekształcenie zostanie potwierdzone w późniejszym terminie, będzie zaliczona na poczet opłat przekształceniowych lub opłaty jednorazowej.

Przekształcenie użytkowania wieczystego – kto i do kiedy zapłaci opłatę przekształceniową?

Osoby, które objęło uwłaszczenie, zamiast opłaty za użytkowanie wieczyste płacą opłatę przekształceniową. Przepisy nie nakazują wnoszenia tej opłaty przed otrzymaniem zaświadczenia o przekształceniu. Jeśli wciąż go nie mamy, należy zatem spokojnie czekać na dokument.

Zaświadczenie zawiera informację o wysokości opłaty i terminie płatności. Osoby płacące w ratach mają czas na zapłacenie do 31 marca 2021 r. Bardziej opłaca się jednak uiścić całość z góry – przysługuje bowiem wówczas bonifikata.

Chęć zapłacenia całej opłaty z góry i skorzystania z bonifikaty należy zgłosić pisemnie w urzędzie albo w Zarządzie Mienia Skarbu Państwa (w przypadku gruntów Skarbu Państwa). Można to zrobić pocztą tradycyjną lub przez ePUAP. Na zgłoszenie są 2 miesiące od daty otrzymania zaświadczenia o przekształceniu. Co ważne, część urzędów pozwala zgłosić chęć uiszczenia opłaty w całości jeszcze przed otrzymaniem zaświadczenia – warto z tej opcji skorzystać.

W niektórych miastach jest tak, że z bonifikaty można skorzystać tylko w pierwszym roku po przekształceniu albo że w każdym kolejnym roku jest ona niższa o 10 proc. Czy to znaczy, że osoby wciąż czekające na zaświadczenie straciły szansę na maksymalną bonifikatę? W rozmowie z „Gazetą Wyborczą” Ministerstwo Rozwoju zapewnia, że nie – jeśli zmieścimy się we wspomnianym terminie 2 miesięcy, najwyższa bonifikata przysługuje niezależnie od tego, kiedy przyszło zaświadczenie.

Nawet jeśli się zagapimy i przeoczymy dwumiesięczny termin, nie wszystko stracone. Według najnowszej dostępnej informacji z serwisu gov.pl (ze stycznia 2020 r.):

– W niektórych miastach, w kolejnych latach po przekształceniu obowiązują niższe bonifikaty i możemy nadal z nich korzystać w każdym czasie wnoszenia opłat za przekształcenie. W tych miastach, które nie wprowadziły gradacji bonifikat w zależności od upływu lat od przekształcenia, z najwyższej bonifikaty możemy korzystać przez cały okres wnoszenia opłat.

Warto pamiętać, że niektórym osobom (m.in. niepełnosprawnym i ich opiekunom) przysługuje też specjalna 99-procentowa bonifikata.

Opłata przekształceniowa zapłacona – co dalej?

Po zapłaceniu całości opłaty przekształceniowej otrzymuje się potwierdzające to zaświadczenie. Wówczas pozostaje już tylko ostatnia formalność do załatwienia. Należy mianowicie złożyć wniosek do odpowiedniego sądu wieczystoksięgowego o wykreślenie roszczenia (obowiązku wnoszenia opłaty) z księgi wieczystej nieruchomości. Do wniosku dołącza się wspomniane zaświadczenie o uiszczeniu całej opłaty przekształceniowej.

Wniosek nie ma jednego wzoru, natomiast wiele sądów wieczystoksięgowych zamieszcza na swoich stronach przykładowy wzór wraz z instrukcją postępowania. Dokumenty składa się osobiście lub pocztą tradycyjną. Po złożeniu wniosku trzeba jeszcze uiścić jednorazową opłatę w wysokości 250 zł – i proces przekształcenia użytkowania wieczystego we własność wreszcie dobiega końca.

[QUIZ] Te sprzęty na pewno masz w domu. Ale czy zgadniesz, skąd pochodzą?

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na naszemiasto.pl Nasze Miasto