To była wiosenna mała wyprawa śladem zabytkowych kamienic w Chełmie. Zobacz zdjęcia

Najwięcej zabytkowych kamienic znajduje się na ulicy Lubelskiej: to kamienice Lewinsztajnów, Kupferów, Orensztajnów, Lewinsztajnów - Hotel „Victoria”, Bauerów, Gliksmanów, Ledermanów. Na ulicy Obłońskiej są interesujące kamienice Gassnerów, Ledermanów. Z kolei na ulicy Mickiewicza stoją kamienice Anszela Bidermana, Rozenów, Birenbaumów, Kamenców, a na ulicy Kopernika - kamienice Zarembów.

Niezwykle interesująca kamienica Lewinsztajnów przy ul. Lubelskiej 8, powstała w 1893 r. według projektu Aleksandra Sokołowa. W okresie międzywojennym miał w niej siedzibę popularny żydowski Klub Szachowy.

Z kolei kamienica Bronfeldów przy ul. Lubelskiej 10, powstała w 2 połowie XIX w. Od 1899 r. funkcjonowała w niej znana drukarnia Majera Josefa Bronfelda oraz „Księgarnia, Skład Materiałów Piśmiennych oraz Zakład Stempli Kauczukowych „Kultura”. W drukarni wydawano w latach 1933-1939 miesięcznik literacki „Kamena”, założony przez chełmskich nauczycieli, Kazimierza Andrzeja Jaworskiego i Zenona Waśniewskiego. w którym publikował m. in. Bruno Schulz.

Przy ul. Lubelskiej 27 mieści się kamienica Kupferów, powstała w 1890 r. według projektu Juliana Cieszkowskiego jako hotel. W okresie międzywojennym znajdowała się w niej siedziba Żydowskiej Socjalno-Demokratycznej Partii Robotniczej Poale Syjon (Robotnicy Syjonu) oraz związanego z tą partią Towarzystwa Kursów Wieczorowych. Funkcjonowało w niej także szereg sklepów i warsztatów rzemieślniczych. W piwnicach kamienicy znajduje się jedno z wejść do chełmskich podziemi, wykorzystywane obecnie przez restaurację „Gęsie Sprawki”.

Nieco dalej jest kamienica przy ul. Lubelskiej 30, powstała w 1910 r., prawdopodobnie według projektu M. Adlera, z oficyną dobudowana w latach 30-tych. W okresie międzywojennym znajdował się w niej popularny hotel

W południowej pierzei obecnego Placu Łuczkowskiego znajduje się malowniczy ciąg jednopiętrowych kamieniczek (Lubelska 37-53), budowanych i przebudowywanych od XVII do XX w.

Przy ul. Lubelskiej 34 w kamienicy powstałej ok. połowy XIX w. znajdowała się jedna z najbardziej znanych aptek chełmskich, początkowo własność F. Filipowicza, a następnie znanego społecznika Józefa Papużyńskiego. W 1901 r. w budynku miał nocować ukrywający się przed policją carską Józef Piłsudski.

Szczególnie malownicza jest kamienica przy Lubelskiej 42, powstała na przełomie XIX i XX w., w której mieścił się w okresie międzywojennym Hotel „Centralny”, własność Kiwy Wajnryba.

Na rogu Lubelskiej i Podwalnej (Lubelska 57) znajduje się ciąg kamieniczek z połowy XIX w., reprezentujących typowy klasycyzm mieszczański, w których znajduje się obecnie część ekspozycji Muzeum Chełmskiego.

Szczególnie ciekawą eklektyczną elewację posiada kamienica przy ul. Lubelskiej 59, powstała pod koniec XIX w. według projektu A. Sokołowa. Również godny uwagi jest obiekt z przełomu XIX i XX w. pod numerem Lubelska 75. W okresie międzywojennym mieściło się tutaj biuro Elektrowni Miejskiej.

W dolnej części ulicy Lubelskiej pod nr 70 znajduje się kamienica znanych przemysłowców Ledermanów, powstała na przełomie XIX i XX wieku według projektu A. Sokołowa. W okresie międzywojennym mieściła szereg sklepów i instytucji m. in. Żydowską Bibliotekę im. Icchaka Lejbusza Pereca.

Równie ciekawe kamienice znajdują się przy innych ulicach starówki chełmskiej. Na ul. Kopernika uwagę zwraca kamienica pod nr 6, pochodząca z połowy XIX w. oraz pod nr 14 z końca XIX w. W dolnej części ulicy pod nr 41 znajduje budynek łaźni żydowskiej z ok. 1900 r.

Dziewiętnastowieczne kamienice znajdują się również przy ul. Mickiewicza 17 oraz budynek pod nr 14, który powstał w 1928 r. z przeznaczeniem na Kinoteatr „Corso”. W 1947 r. został zakupiony przez parafię polskokatolicką i obecnie pełni funkcję świątyni pw. MB Zwycięskiej.

To tylko część najważniejszych obiektów architektonicznych Chełma, o których historii niezwykle interesująco opowiadał Zbigniew Lubaszewski, podczas wiosennego spaceru.

Zobaczcie zdjęcia w naszej galerii z tej wiosennej wyprawy po Chełmie.