Zaplanowano także odczyt prof. Marcina Wołoszyna pt. "Ogniem i mieczem? A może jednak srebrem i jedwabiem? Kultura materialna pogranicza polsko-ruskiego w X-XIII w." Rozpocznie się on w tomaszowskim muzeum o godz. 11. Na pewno będzie to opowieść fascynująca. Czermno było przecież jednym z najważniejszych kompleksów osadniczych w średniowiecznej Polsce. Jest ono uważane z dawną stolicą Grodów Czerwieńskich: Czerwień (o takim grodzie wspominał Nestor, ruski kronikarz żyjący w latach 1056-1116).
W skład tego kompleksu wchodziło duże, wybudowane w połowie X wieku – pod polskim panowaniem – grodzisko o widocznych do dziś wałach (mają one wysokość 6 metrów). Miało ono strzec polskie pogranicze przed najazdami z Rusi i było m.in. ważnym ośrodkiem handlowym.
Grodzisko było badane w 1952 r. przez ekipę archeologiczną pod kierunkiem prof. Konrada Jażdzewskiego, a potem (w latach 1974-79) pod kierunkiem doktora Jana Gurby. Na jego majdanie oraz na podgrodziach odnaleziono ślady murowanych budowli, które uznano za pozostałości świątyń. W sąsiedztwie odkryto cmentarz szkieletowy oraz wiele zabytków m.in. bizantyjsko-ruskich. Była to m.in. kamienna ikona z wyobrażeniem Chrystusa, tzw. enkolpiony (kapsuły noszone przez chrześcijan zawierające m.in. cytaty z Biblii czy relikwie), biżuteria oraz fragmenty glinianych naczyń.
Obok grodziska (zwanego też „zameczkiem”) funkcjonowało rozległe, obwałowane podgrodzie oraz kilka otwartych osad. Były one połączone groblami i solidnymi, drewnianymi pomostami. W 1976 r. w jednej z tych osad (archeolodzy nazwali je „stanowiskiem nr 3”) przeprowadzono wykopaliska. Kierował nimi dr Jan Gurba. Odkryto wówczas (niedaleko zabudowań rodziny Błaszczaków) część kolejnego cmentarzyska, fragmenty chaty oraz m.in. dużą ilość ceramiki (były to części potłuczonych, glinianych naczyń). Stanowisko datowano na XII-XIII wiek, natomiast samo cmentarzysko – na początek XIV w.
Stary gród Czerwień został opuszczona nagle. Uważa się, że w 1240 r. Czermno zniszczyli Mongołowie pod wodzą Batu-Chana. Zrównane z ziemią grodzisko nigdy nie zostało odbudowane. Jego polityczno-administracyjną funkcję przejął Bełz, a potem pobliskie Tyszowce i Hrubieszów. O tym co się tam niegdyś działo dowiadujemy się z badań archeologicznych, które co jakiś czas są na tym niezwykłym, bardzo ciekawym stanowisku wznawiane. Nadal dochodzi tam do fascynujących odkryć, które są potem szeroko komentowane w krajowej i zagranicznej prasie.
Nie tylko. W 2016 r. powstała także obszerna, dwutomowa monografia pt. „Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Czermnie w świetle wyników badań dawnych”. Publikacja została wydana w 2016 r. pod redakcją Marka Florka i Marcina Wołoszyna.
Nie tylko o niedźwiedziach, które mieszkały w minizoo w Lesznie
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
