Już drugi dzień trwa protest rolników przed przejściem granicznym w Dorohusku

- Kolejka samochodów ciężarowych sięga do Zajazdu Trzy Dęby w Janowie koło Chełma. Rolnicy co 45 minut przepuszczają po 8 ciężarówek jadących z pomocą na Ukrainę. Pozostałe czekają w kolejce. Protest przebiega spokojnie. Nie odnotowaliśmy dotąd żadnych incydentów. Protest potrwa do północy w piątek - informuje Ewa Czyż oficer prasowy chełmskiej policji.

To kolejny protest rolników związany z niekontrolowanym importem taniego zboża z Ukrainy, które zalewa polski rynek. W związku z tym rolnicy mają problem ze sprzedażą własnych plonów. Od kilku miesięcy rolnicy próbują porozumieć się z rządem. Jak dotąd bezskutecznie. Ich zdaniem kolejne spotkania i proponowane przez ministerstwo rolnictwa rozwiązania są ich zdaniem nieskuteczne.

Chodzi nie tylko o import zbóż, choć to z nimi jest największy problem. Jak podkreślają rolnicy za chwilę odczuje to też rynek drobiarski i mleczarski.

– To się już dzieje – przekonują rolnicy. – Na nasz rynek wpływa nie tylko wątpliwej jakości zboże, ale też oleje, drób i owoce. To problem nas wszystkich, a rząd zdaje się tego nie widzieć.

- Minister rolnictwa wpłynął na spadki cen zbóż w skupach, ogłaszając w dniu 09.02.2023r dopłaty do zbóż, natomiast 10.02.2022 r widzimy obniżki cen w ELEWARR spółce państwowej obecnie należącej do Holdingu Spożywczego, w młynach, firmach skupowych. Rolnicy najprawdopodobniej wkrótce, jeszcze przed pracami wiosennymi ruszą do punktów skupu ze zbożem, miejsca zabraknie na to zboże w magazynach skupowych, a ceny skupu jeszcze bardziej spadną - alarmują rolnicy ze Stowarzyszenia Oszukana Wieś.

Zdaniem rolników informacja o dopłatach do zboża na stronie MRiRW i podana przez ministra rolnictwa na konferencji prasowej w dniu 09.02.2023r nie jest pełna, zostały podane możliwie maksymalne wysokości dopłat do zboża, natomiast nie zostały przedstawione ceny referencyjne, wg. których będzie naliczana wysokość dopłaty.
Ponadto rolnicy podkreślają, że Informacja o dopłatach do zboża na stronie MRiRW i podana przez ministra rolnictwa na konferencji prasowej w dniu 09.02.2023r nie jest pełna, zostały podane możliwie maksymalne wysokości dopłat do zboża, natomiast nie zostały przedstawione ceny referencyjne, wg. których będzie naliczana wysokość dopłaty.

W związku z tym, że sprawy rolników leżą na sercu senatorowi Józefowi Zajacowi już 13 grudnia ubiegłego roku senator wystąpił do ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Henryka Kowalczyka o wyjaśnienia w kilku kwestiach. Odpowiedzi w tej sprawie senator Józef Zając otrzymał z Ministerstwa Rolnictwa kilka dni temu, jednak czy zadowolą rolników? Senator ma wątpliwości.

Na pytanie jakie działania podejmuje rząd w celu kontroli napływu do naszego kraju zbóż, kukurydzy i rzepaku z Ukrainy Ministerstwo Rolnictwa odpowiada:
Z danych Ministerstwa Finansów wynika, że od stycznia do listopada 2022 r. z Ukrainy zaimportowano do Polski 2,1 mln ton zbóż, z czego 1,6 mln ton stanowiła kukurydza (6 tys. ton w analogicznym okresie 2021 roku). Pszenicy zaimportowano 397 tys. ton (2,9 tys. ton w analogicznym okresie 2021 r.). Jednocześnie w ww. okresie z Polski wywieziono 8,2 mln ton zbóż (7,9 mln ton w analogicznym okresie 2021 r.), w tym 3,4 mln ton kukurydzy, czyli ponad 2 razy więcej niż przywieziono z Ukrainy (2 mln ton w roku poprzednim).
Ministerstwo stale monitoruje sytuację na rynku produktów rolnych w związku z przywozem z Ukrainy i na bieżąco prowadzi dialog zarówno z uczestnikami rynku, Komisją Europejską, innymi państwami członkowskimi UE, jak i właściwymi resortami i inspekcjami kontrolującymi importowane zboże w celu wypracowania możliwych do zastosowania rozwiązań, aby złagodzić skutki przywozu, w szczególności zbóż z Ukrainy.
W celu upłynnienia nadwyżek prowadzimy działania, aby zwiększyć wywóz zbóż z Polski.Prognozuje się, że ten wywóz w sezonie 2022/2023 będzie rekordowy (ok. 12 mln ton). W kwestii tranzytu i udrożnienia eksportu zboża z Polski są podejmowane liczne inwestycje drogowe i kolejowe istotne z punktu widzenia transgranicznego, budowane są także silosy zbożowe oraz hale do przeładunku zboża.
Ponadto w grudniu 2022 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wystosował do Komisarza ds. rolnictwa pismo z prośbą o podjęcie działań ukierunkowanych na ochronę polskiego rynku zbóż oraz rzepaku wobec nadzwyczajnych okoliczności związanych z nienotowanym nigdy wcześniej poziomem importu z Ukrainy. Komisja Europejska potwierdziła, że dostrzega problem i analizuje możliwości jego rozwiązania.
2. Czy prowadzona jest kontrola kategorii i jakości sprowadzanych towarów, które powinny spełniać standardy jakości UE?
Zboże przywożone z Ukrainy jest ściśle monitorowane i kontrolowane. Po wybuchu wojny na prośbę Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Krajowa Administracja Skarbowa co tydzień przekazuje bieżące informacje o przywozie zbóż do Polski z Ukrainy oraz o tranzycie. Dzięki temu stale monitorowany jest ten przywóz pod względem ilościowym.
Jednocześnie zboże jest kontrolowane w zależności od przeznaczenia przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Inspekcję Weterynaryjną, Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz Państwową Inspekcję Sanitarną. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi stoi na stanowisku, że postulowane przez Komisję Europejską czy Ukrainę przyspieszenie przeprowadzania kontroli granicznych nie może skutkować obniżeniem ich standardów i wzrostem potencjalnego zagrożenia dla bezpieczeństwa konsumentów.
W związku z przywozem zboża deklarowanego jako „techniczne” w celu uniknięcia kontroli granicznej informujemy, że w grudniu 2022 r. KAS wzmocnił nadzór nad zbożem deklarowanym na granicy jako techniczne. Obecnie wszystkie przesyłki zboża deklarowanego jako techniczne są kierowane do granicznej kontroli zarówno weterynaryjnej, jak i sanitarnej oraz fitosanitarnej.
Przesyłki zboża wprowadzone na obszar celny UE, a także przedsiębiorcy w tzw. kanałach importowych (np. producenci, importerzy, wprowadzający do obrotu, detaliści), mogą podlegać kontroli również na rynku krajowym. Kontrole takie prowadzi Wojewoda, przy pomocy Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Wojewódzkiego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii oraz Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, m.in. w przypadku jeśli są wątpliwości, co do przeznaczenia zbóż po dokonaniu odprawy celnej.
3. Czy – jeśli tak, to w jakim stopniu – jest przewidywany udział Polskiego Holdingu Spożywczego w monitorowaniu ilości zbóż, kukurydzy i rzepaku na polskim rynku?
Spółka Elewarr sp. z o.o., wchodząca w skład Krajowej Grupy Spożywczej, posiada nowoczesne elewatory i magazyny zbożowe o łącznej pojemności blisko 700 tysięcy ton. Spółka prowadzi skup i sprzedaż zbóż, rzepaku, kukurydzy. Świadczy też usługi przechowalnicze. Elewarr jest liderem na polskim rynku rolnym i rzetelnym partnerem handlowym dla polskich producentów rolnych. Spółka skupuje produkty rolne wyłącznie od polskich rolników. W czasie żniw kukurydzianych 2022 r., mając na uwadze wysokie koszty suszenia zbóż dla rolników, Spółka skupowała wyłącznie kukurydzę „mokrą”, która nie nadaje się do przechowywania bez wysuszenia.
W obecnej sytuacji jednym z najważniejszych działań jest intensyfikacja wywozu produktów rolnych poza granice Polski zarówno do krajów UE charakteryzujących się ich deficytem jak i do krajów trzecich uzależnionych od importu. Trzeba podkreślić udział Elewarr sp. z o.o. w rozbudowie powierzchni magazynowej zbóż w Polsce. Spółka Elewarr rozpoczęła też działalność w obszarze eksportu zboża drogą morską. Elewarr sp. z o.o. realizuje projekt pn. „Spichlerz Północy”, którego celem jest rozbudowanie powierzchni magazynowej w północnej Polsce. Magazyny zbożowe na północy kraju mają szczególne znaczenie ze względu na to, że znajdują się w bliskiej odległości portów, przez które w dużym stopniu realizowany jest wywóz zbóż z kraju, a także tranzyt ukraińskich zbóż.