Chełm. Uroczystości w rocznicę wybuchu II wojny światowej

Hołd poległym w II wojnie światowej oddali przedstawiciele związków kombatanckich, służb mundurowych, władze miasta parlamentarzyści, a także przedstawiciele władz województwa, powiatu oraz lokalnych instytucji, którzy wzięli udział w mszy świętej w intencji ofiar celebrowanej w Bazylice NNMP na Górze Chełmskiej.

Po mszy w asyście pocztów sztandarowych złożone zostały wieńce w Mauzoleum na Górze Chełmskiej, przed tablicą Cmentarza Wojennego przy ul. J. Młodowskiej oraz przy pomniku 27. WDP Armii Krajowej w Parku Miejskim.

Polacy walczyli bohatersko po stronie Aliantów na wszystkich frontach II wojny światowej, także żołnierze stacjonującego w Chełmie 2 Pułku Artylerii Ciężkiej Ziemi Chełmskiej im. Hetmana Jana Zamoyskiego.

I dywizjon chełmskiego 2 PAC po zmobilizowaniu, tuż przed 1 września opuścił Chełm i transportem kolejowym udał się w obszar działania Armii „Pomorze”. 6 września został przydzielony do 4 Dywizji Piechoty i przegrupował się w rejon Kutna. 14 września wspierał natarcie oddziałów dywizji na Dąbkowice, a 17 września znalazł się w okrążeniu i wskutek dużych strat od lotnictwa żołnierze poddali się. Dowództwo 2 pac wraz z II dywizjonem skierowano do Dęblina, a następnie do formującej się nowej armii w rejonie Chełmna, gdzie jednostka stawiła się 14 września.

Do Chełma wojna dotarła 8 września 1939 r. W dzień odpustu niemieckie lotnictwo przeprowadziło naloty głównie na dworzec i ul. Kolejową. Pod Sawinem odparto niemieckie natarcie w kierunku Chełma. 11 września miasto i jego okolice zapełniły się żołnierzami z rozbitych Armii „Prusy” i „Modlin”, a Niedźwiedzi Gród stał się ośrodkiem formowania Frontu Północnego.

Podobnie jak mieszkańcy większości polskich miast, również chełmianie przeżyli gehennę okupacyjną. Przy obecnej ul. Partyzantów i Lwowskiej istniało getto, które zostało krwawo zlikwidowane przez hitlerowców w październiku 1942 r., a na obrzeżach ówczesnego Chełma zlokalizowano obóz jeniecki (stalag 319) - jeden z największych na terenach polskich, bo liczący ok. 200 tys. jeńców, z których przeżyło niewielu.