Chełm. Niezwykłą Salę Tradycji można zwiedzić w Nadbużańskim Oddziale Straży Granicznej. Zobacz zdjęcia/Aktualizacja/

Twórcom Sali Tradycji w NOSG przyświecał jeden cel - upamiętnić i podtrzymać tradycję ochrony granic Rzeczypospolitej Polskiej, od odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku do czasów współczesnych.

-To ważne szczególnie dla funkcjonariuszy, którzy wstępując w szeregi naszej formacji powinni znać historię jej poprzedników oraz fundamenty etosu tej służby. – mówi gen. bryg. SG Jacek Szcząchor, Komendant Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej w Chełmie.

Jak podkreśla komendant NOSG, ważną kwestią jest również upowszechnienie wiedzy historycznej wśród społeczności lokalnej. Z założenia w Sali Tradycji mają odbywać się różnego rodzaju wykłady, prelekcje i konferencje naukowe. Do udziału w nich zapraszana będzie młodzież szkolna, członkowie stowarzyszeń, związków kombatanckich oraz miłośnicy historii.

- Wizyta w Sali Tradycji ma być niezapomnianą lekcją historii, która, mamy nadzieję, dla wielu może stać się inspiracją do jej dalszego odkrywania. – dodaje komendant NOSG.

Za ilustrację służą liczne eksponaty, wśród których znajdują się historyczne dokumenty, oryginalne fotografie, elementy umundurowania i uzbrojenia, sztandary czy dawne znaki graniczne. Zasłużone, specjalne miejsce w Sali Tradycji znalazł pierwszy sztandar Oddziału ufundowany ze składek, dzięki staraniom Komitetu Fundacji Sztandaru.
Ciekawość zwiedzających mogą wzbudzić pamiątki związane z patronem Oddziału, 27. Wołyńską Dywizją Armii Krajowej, a przede wszystkim osobiste przedmioty żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza, które trafiły do Chełma dzięki uprzejmości Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej. Zostały one odnalezione przez pracowników IPN podczas prowadzonych ekshumacji.

Przedmioty wyeksponowane w Sali Tradycji zostały użyczone przez prywatnych kolekcjonerów, sympatyzujących ze Strażą Graniczną, a także Muzeum Południowego Podlasia. Swój wkład w rozwój przedsięwzięcia miał również lubelski oddział Instytutu Pamięci Narodowej oraz Narodowy Bank Polski, który przekazał Nadbużańskiemu Oddziałowi Straży Granicznej kolekcjonerskie monety i banknoty.

Szczegółowym opisom towarzyszą pamiątki pochodzące z danego okresu historycznego. Pierwszym skojarzeniem nasuwającym się gdy myślimy o ochronie granicy jest jej symbol, czyli znak graniczny. W zasobach Sali Tradycji znajduje się unikatowy, żeliwny słup graniczny z granicy polsko – rumuńskiej ustanowionej w 1927 r.

- W dalszej części swoje miejsce znalazły unikatowe pamiątki po pierwszych formacjach granicznych z czasów, gdy odradzające się państwo polskie nie posiadało jeszcze określonego terytorium i granic lecz istniała już potrzeba poprawy warunków gospodarczych i społecznych związanych m.in. z szalejącym wywozem towarów. Wymienić należy w szczególności Straż Graniczną z 1918 roku, Wojskową Straż Graniczną, Strzelców Granicznych czy Policję Państwową. – podkreśla ppor. Piotr Waseńczuk.

Szczególne miejsce w ekspozycji znalazła również Straż Graniczna działająca w latach 1928 – 1939, która strzegła zachodniego i południowego odcinka granicy państwowej. To właśnie tej formacji współczesna Straż Graniczna zawdzięcza nazwę.

Autorzy wystawy starali się przedstawić pokrótce wszystkie aspekty służby żołnierzy ostatniej przedwojennej formacji granicznej. Wśród zgromadzonych pamiątek znajdują się m.in. świadectwa ukończenia szkoły początkowej przy batalionie KOP „Budsław” i szkoły podoficerskiej, karty uposażenia pokazujące ówczesne zarobki podoficerów zawodowych, ówczesne wydawnictwa służbowe i popularyzujące wiedzę dotyczącą KOP, fotografie czy elementy uzbrojenia. Prawdziwym unikatem w tej części ekspozycji jest pieczęć batalionu „Snów”.

W części poświęconej patronowi NOSG – 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej znajdują się dwa oryginalne mundury: oficera Dywizji z początków jej istnienia oraz żołnierza z czasu, gdy formacja została rozformowana w trakcie pobytu na Lubelszczyźnie. Zostały one udostępnione przez Krzysztofa Krzywińskiego, prezesa Stowarzyszenia ,,Kresy – Pamięć i Przyszłość”. Ta część ekspozycji zawiera również przekazane przez Marię Zagorowską pamiątki po organizatorze i pierwszym dowódcy Dywizji płk. Kazimierzu Bąbińskim ps. Luboń, w tym m. in. bardzo osobisty list wysłany z Wołynia przez oficera do syna Marcinka.

Sala Tradycji NOSG to również miejsce reprezentacyjne, w którym odbywają się ważne dla Oddziału wydarzenia i uroczystości tj. ślubowania nowo przyjętych funkcjonariuszy, czy wręczenia odznaczeń, ale także wizyty delegacji krajowych i zagranicznych.

- Wyjątkowa atmosfera tego miejsca sprawia, że te momenty są jeszcze bardziej podniosłe. Z pełnym przekonaniem stwierdzam, że Sala Tradycji już stała się sercem naszego Oddziału. – podsumowuje gen. bryg. SG Jacek Szcząchor.

Osoby, zainteresowane zwiedzaniem Sali Tradycji Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej proszone są o wcześniejszy kontakt mailowy [email protected].